من هدی القرآن (کتاب)

تفسیر من هدی القرآن
اطلاعات کتاب
نویسنده سید محمدتقی مدرسی
تاریخ نگارش ۱۳۹۸ق
موضوع تفسیر قرآن
سبک اجتهادی و اجتماعی
زبان عربی
مجموعه ۱۸ جلد
اطلاعات نشر
ناشر دار محبّی الحسین(ع)
تاریخ نشر ۱۴۱۹ق

مِنْ هُدَی القُرْآن تفسیر قرآن به زبان عربی اثر سید محمدتقی مدرسی از عالمان شیعه در قرن پانزدهم قمری است. این تفسیر در ۱۸ جلد چاپ شده و شامل همه آیات قرآن است. سبک تفسیر، تربیتی و تحلیلی است و مفسر، ایده‌های اصیل و نوینی درباره زندگی اجتماعی ارائه می‌دهد. مدرسی در الفاظ قرآنی از مجمع البیان، بهره فراوان برده است.

درباره مؤلف

نوشتار اصلی: سید محمدتقی مدرسی

سید محمدتقی مدرسی از اندیشمندان، محققان و مراجع تقلید شیعه در قرن پانزدهم هجری و ساکن کربلاست.

شکل‌گیری تفسیر

مدرسی، ثبت تأملات قرآنی خود را در یکی از مساجد کشور کویت، به تاریخ ۱۳۹۸ق آغاز نمود. او در مسجد، با قرآن کریم خلوت می‌کرد تا دریافت‌های خود را با بهره‌گیری مستقیم از آیات الهی، برای آغاز بنای تفسیر خویش به ثبت برساند. نگارش این تفسیر ۱۱ سال بعد، در سال ۱۴۰۹ق پایان یافت.

روش مفسر

مؤلف در آغاز تفسیر، به مقدمه‌ای در علوم قرآنی اشاره دارد.
شیوه طرح مطالب و ورود به تفسیر این گونه است که نخست، مجموعه‌ای از آیات را ذکر می‌کند و آن‌گاه پس از شرح پیام کل آن مجموعه، قسمت به قسمت جملات آیات را توضیح می‌دهد. هر قسمت از آیات به موضوعی اختصاص یافته و عنوان‌گذاری شده است. به جنبه‌های تدبری و تعقلی تفسیر تکیه کرده و از خود آیات استنباط شده و به سراغ اقوال دور از ذهن و احتمالات بعید نرفته و یا کمتر رفته است.

ویژگی‌ها

این تفسیر در استخراج معانی از مجمع البیان طبرسی بهره گرفته و کمتر به بحث‌های فنی و آکادمیک تفاسیر سنتی گرایش پیدا کرده است.
این تفسیر، با بهره‌گیری از آیات الهی به واقعیت‌های اجتماعی و تربیتی پل می‌زند... این اثر، روش ویژه‌ای را در تفسیر قرآن کریم و تدبّر در آیات آن ارائه می‌نماید، که چگونگیِ تعامل با وضعیت اجتماعی را از آن برمی‌گیرد. نویسنده همچنین در این تفسیر سعی نموده از مطرح ساختن مسائل پیچیده‌ای که شرایط نهضت اسلامی هیچ نیازی بدان ندارد، فاصله گیرد. همین امر ویژگی خاصی به این تفسیر داده، که آن را از دیگر تفاسیر متمایز می‌سازد.

نگاهی به محتوا

نخستین فصل کتاب اختصاص دارد به تعریفی از قرآن و علت فراخواندن مردمان به آن. نویسنده در این فصل در معرفی قرآن به ده‌ها آیه از قرآن استشهاد کرده که به معرفی خود پرداخته است. ویژگی‌های مانند: نور، رحمت، بصائر، کتاب مبین، صراط مستقیم ...و در ادامه به پاره ای ازروایات در معرفی قرآن پرداخته است . نخستین روایت از عبدالله بن سنان به نقل از امام صادق(ع) است که فرمود: خداوند متعال را سه حُرمت است كه هيچ چيز [در حرمت ]مانند آنها نيست: كتاب او كه آن حكمت و نور اوست، خانه او كه آن را قبله مردم قرار داده و روى كردن به غير آن را از هيچ كس نمى پذيرد و عترت پيامبرتان صلي الله عليه و آله. پایان بخش تفسیر مطالبی درباره چگونگی پناه بردن به خداوند از شر وسوسه های شیطان است. نویسنده ۵ راه را برای انکار توصیه کرده که عبارتند از:۱- توشه برگرفتن از روشنگری‌های وحی برای کسب معرفت و بکار بستن راه دین برای تعلیم و تعلم. ۲- دریافت مواعظ از کسانی که شایستگی آن را دارند مانند: علمای ربانی، دعوتگران جهادکننده و بندگان صالح خداوند. ۳- پرهیز از اندیشه‌ها و افکار گمراهان ودورشدن از نشست‌ها و کتاب‌ها و نشانه هایشان. ۴- اندیشه پیوسته در امور دین و تد بر در کتاب خدا و پرهیز از داوری عجولانه در امور. ۵- درخواست از خداوند برای رهنمون شدن به صراط مستقیم و واگذار نشدن به خویشتن حتی برای لحظه‌ای.

ترجمه و چاپ

ترجمه فارسی این تفسیر را حمیدرضا آژیر در ۱۸ جلد به‌نام «پرتوی از هدایت قرآن» توسط مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی انجام گرفته و منتشر گردیده است.

یکی از چاپ‎ها در سال ۱۴۰۵ق در تهران چاپ و نشر گردید و این کار توسط ناشران مختلف، انجام گرفت.

دیگر چاپ این تفسیر از طرف‌ انتشارات دار محبّی الحسین(ع) است که در سال ۱۹۹۸م مطابق با ۱۳۷۷ش در ۱۸ جلد در بیروت منتشر شد.

پانویس

  1. ، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  2. خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۶۶.
  3. خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۶۶.
  4. ، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  5. مدرسی، من هدى القرآن، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۳-۳۹.
  6. مدرسی، من هدى القرآن، ۱۴۲۹ق، ج۱۲، ص۴۳۵.
  7. ، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  8. ، کتابخانه دیجیتال نور.

منابع

  • خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان - ناهید، ۱۳۷۷ش.
  • پرتوی از هدایت قرآن، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، تاریخ بازدید: ۷ دی ۱۳۹۹ش.
  • زندگی‌نامه سید محمدتقی مدرسی، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۲۵.
  • من هدی القرآن، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۷ دی ۱۳۹۹ش.

پیوند به بیرون